Jawność ksiąg wieczystych

Korzystaniem z ksiąg wieczystych rządzi kilka zasad związanych z ich jawnością:

Pierwsza i zarazem najbardziej kluczowa jest jawność formalna. KW są jawne, co oznacza, że mogą być przeglądane przez każdego. Wprawdzie już wgląd do akt księgi podlega ograniczonim i wymaga wykazania interesu, ale już sama księga jest dostępna ogólnie. W związku z tym nie można zasłaniać się nieznajomością treści kw.

Drugim aspektem jest domniemanie zgodności ze stanem prawnym. Chodzi o to, że istnieje założenie, że stan zapisany w księdze wieczystej jest zgodny z rzeczywistością.

Z tego wynika rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych. W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe.

W końcu istnieje zasada oznaczająca pierwszeństwo praw wpisanych. Chodzi o to, że ograniczone prawa rzeczowe wpisane do księgi wieczystej, mają pierwszeństwo przez prawami, które nie są wpisane. Zasada ta wynika właśnie z zasady rękojmi wiary publicznej.

Wszystkie te zasady mają na celu zabezpieczenie obrotu nieruchomościami

Na koniec warto wspomnieć o wzmiankach w księdze. W każdym dziale księgi wieczystej znajduje się rubryka „wzmianka w księdze wieczystej”. Jeżeli, w tej rubryce, natkniemy się na wpis, może to oznaczą, że do działu księgi, w którym widnieje wpis, złożony został wniosek i wniosek ten oczekuje na wpis. Wniosek ten może mieć istotne znaczenie bo może na jego podstawie zostać zmieniona treść księgi, trzeba go zatem mieć na uwadze i sprawdzić w sądzie co to jest (niestety z samego zapisu o wzmiance o złozonym wniosku nie dowiemy się czego on dotyczy).